Feed Planet Magazine Issue-Sayı: 02 April/June - Nisan/Haziran 2016

• Yoğun entansif üretim koşullarının sebep olduğu stres fak- törleri ile mücadelede vitaminlerin etkin olduğu görülmüştür. Kanatlıların gereksinim duyduğu diğer bir madde grubu da mineral maddelerdir. C, H, O, N ve S gibi elementler, vücudun yapısını oluşturan, organik bileşiklerin yapısına giren temel elementler oldukları halde, normal yaşamsal fonksiyon için 13 esansiyel elemente daha gereksinim vardır. Bu elementler ge- nellikle "makro elementler" ve "iz elementler" olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Bunlardan vücutta daha çok bulunan, dolayı- sıyla hayvanların daha fazla gereksinim duydukları (1 kg canlı ağırlık için 50 mg veya daha fazla) mineraller makro element, vücutta az miktarda fakat mutlaka bulunması gerekli olan mi- neraller de iz elementler veya iz mineraller olarak adlandırılır (Kutlu, H.R., Kanatlı Hayvan Besleme, 2015, s.51). Elementler gereksinimlerine göre şu şekilde sınıflandırılırlar; 1) Makro elementler: a) Yapısal elementler: Kalsiyum (Ca), Fosfor (P), b) Hemostatik elementler: Sodyum (Na), Potasyum (K), Magnezyum (Mg) ve Klor (Cl) 2) Mikro elementler: Bakır (Cu), Demir (Fe), İyot (I), Manganez (Mn), Selen- yum (Se), Flor (F) ve Çinko (Zn)'dur. Bu elementlerin dışında, tam veya yarı saflaştırılmış bazı deneme rasyonlarının da silisyum (Si), vanadium (V), kalay (Sn), nikel (Ni), molibden (Mo), kobalt (Co) ve krom (Cr) gibi mikro elementler yönünden tamamlanması gerekebilir. Kanatlı hayvanlar, yukarıda sıralanan bu esansiyel elementlere genelde günlük olarak düşük düzeylerde gereksinim duyarlar. O nedenle, bunlardan bir kısmının aşırı düzeyde alınması halinde toksik etkiler ortaya çık- maktadır. Öte yandan, bunlardan bir veya bir kısmının gereksinim altında alınması, o mineral veya minerallerin eksikliği ile karakterize edilen bir dizi olumsuz etkilere ne- den olmaktadır. Mineral maddeler yemlere çoğu zaman inorganik formlar halinde katıldığı gibi, bazen organik formlarda da katılabilirler. Bu elementler bağırsaklardan emilerek vücuda kazandırılırlar. Öte yandan mineraller bilinen anlamda bir metabolizmaya uğramazlar, bazı protein veya enzim moleküllerinin yapısına iştirak ederler (Kutlu, H.R., Kanatlı Hayvan Besleme, 2015, s.51). Kanatlıların beslenmesinde büyük öneme sahip olan inorganik elementlerin organizmadaki fonksiyonları aşağıdaki gibi özetlenebilir; • İskelet ve yumurta kabuğunun yapısını oluştururlar (Ca, P, Mg, Mn). • Na, K, Cl, PO4, CO3, hemeostatis ve asit-baz den- gesi, optimum pH ve osmatik basıncın sağlanmasında rol ing the stress factors caused by intense producing conditions. Another element group the winged animals need are minerals. Elements as C, H, O, N and S are the basic elements shaping the body structure and which enter the system of organic compounds, however, for a nor- mal vital function there is a necessity for 13 more essen- tial elements. These elements are often sectioned into two groups as "macro elements" and "trace elements". Minerals which occur more in the body and are therefore more necessary for animals (50 mg or more for a 1 kg live weight) are called macro elements, and minerals which are in a small amount but need to be found are called trace elements or trace minerals (Kutlu, H.R., Winged Animal Feeding, 2015,, p.51). Elements are classified by their necessities as follows; 1) Macro elements: a) Structural elements: Calcium (Ca), Phosphor (P), b) Haemostatic elements: Sodium (Na), Potassium (K), Magnesium (Mg and Chlorine (Cl) 2) Micro elements Copper(Cu), Iron (Fe), Iodine (I), Manganese (Mn), Sele- nium (Se), Fluorine (F) and Zinc (Zn). Some fully purified or semi-purified test rations except these elements, may need to be completed in terms of micro elements as silicium (Si), vanadium (V), tin (Sn), nickel (Ni), molibden (Mo), cobalt (Co) and chrome (Cr). Winged animals usually need the above-mentioned es- sential elements daily in small amounts. That’s why, ,in case some of these are taken in an excessive amount, toxic effects can occur. On the other hand, in case one or some of these are taken below the necessity level, many negative effects occur characterized with that mineral or deficiency of minerals. Mineral matters are often joined to foods in inorganic forms and may also join them in organic forms. These elements are brought to the body after absorbed from the intestines. On the other hand, minerals don’t visit a metabolism, they attend to the structure of some protein or enzyme molecules (Kutlu, H.R., Winged Animal Feeding, 2015, p.51). The function of inorganic elements, which have a big role in feeding the winged animals, in organisms can be summarised as follows; • The form the structure of skeleton and egg shell (Ca, P, Mg, Mn). • They have a role in enduring the Na, K, Cl, PO4, CO3, homeostatic and acid-base balance, optimum pH and os- motic pressure. It is up to these minerals to ensure the bal-