Feed Planet Magazine Issue-Sayı: 19 July/August - Temmuz/Ağustos 2019

SPECIAL COVER • ÖZEL DOSYA 63 FEED PLANET / JULY-AUGUST 2019 • TEMMUZ-AĞUSTOS 2019 Kanatlı karma yemlerinin hazırlanmasında gereksinim duyulan enerji ve protein kaynaklarının sürdürülebilir şekilde sağlanması oldukça önemlidir. Mısır ve buğday gibi enerji içeriği yüksek tahıl kaynakları açısından belli oranda yeterli olan ülkemiz, özellikle kaliteli protein kaynakları açısından it- halata mahkûmdur (1). Kanatlı yemlerinde maliyetin önemli bir kısmını enerji ve protein kaynakları oluşturmaktadır. Çün- kü tavuk yemlerinde yemin yaklaşık %50-65'i enerji, %25- 40'ı protein kaynaklarından kuruludur. Yemi ucuzlatmanın yolu ekonomik kaynakları temin etmek veya alternatif kay- nakları bulmak ve kullanmak şeklindedir (2). Kanatlı yemle- rinin temeli olan mısır, soya küspesi ve balık ununa alternatif olarak bezelye, yosunlar, böcekler, burçak, guar, moringa oleifera ve lupenler bu makalede incelenmiştir. Bitkisel protein açığının kapatılmasında, ülkemiz bitkisel üretim desenine uygun yağ sanayi yan ürünlerinin (fındık küspesi, ayçiçeği küspesi, pamuk tohumu küspesi, aspir küspesi, mısır glüten unu) kullanımı öne çıkmaktadır. Yon- canın (yonca unu) ve süt endüstrisi yan ürünlerinin (peynir altı suyu veya tozu, ) kanatlı yemi olarak kullanımını yaygın- laştırıcı yem teknolojiler üzerinde çalışılmalıdır (3). Bezelye, soya fasulyesi küspesiyle karşılaştırıldığında düşük protein (NRC, 2001) ve yüksek nişasta içeriği- ne sahiptir (4). Soya küspesinde ham protein %45–55 arasında iken; bezelyenin ham proteini %25.1 ’ dir. Bezelyede ADF (%9.1) ve NDF düzeyleri (%18.5) soya küspesinden (%6.1 ve %10.0) yüksektir. Bu iki yem hammaddesinin metabolik enerji içerikleri aynıdır (3.42 Mcal/kg). Kalsiyum ve fosfor düzeyi, bezelyede %0.12 ve 0.46 iken soya küspesinde %0.38 ve 0.78’dir (5). Bezelyenin, yumurtacı tavuklar üzerine etkisinin ince- lendiği bir çalışmada (6), soya küspesi yerine karma yeme 500 g/kg ’dan fazla bezelye katkısının günlük yu- murta verimi ile yumurta ağırlığını etkilemediğini buna karşılık yem tüketimini arttırdığını; aynı zamanda da yumurta kalite ölçütleri üzerine de etkisinin olmadığını ifade etmişlerdir. Ancak baklagil daneleri içerisinde be- zelyenin treonin, arjinin ve fenilalanin aminoasitlerince en yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Hem yapısın- daki aminoasitler açısından hem de nişasta oranının yüksek olması açısından, antibesinsel faktörler ortadan kaldırılarak enerji ve protein kaynağı olarak kullanılabilir. Yosunların protein miktarları türden türe değişiklik gös- terir. Örneğin bir mikroalg olan Spirulina’da bu oran kuru maddede %70 iken kırmızı alglerde %30-40, yeşil alglerde %20 ve kahverengi alglerde %10-11 oranında tespit edil- miştir. Yosunların yağ içeriği ise düşüktür, %1-5 arasında değişir. Buna rağmen kapsadığı esansiyel yağ asitleri diğer kara bitkilerinden çok daha fazladır. Yosunlar ayrıca mine- ral ve vitamin deposudur. Kahverengi ve kırmızı alglerde alfa ve beta karoten miktarı 2-7mg/100g KM’dir. Bu iki It is important to have sustainable sources of energy and protein resources that are required to prepare the poultry compound feeds. Turkey, which is sufficient in terms of high energy sources such as corn and wheat, is forced to import especially in terms of quality protein source (1). Energy and protein sources constitute a sig- nificant part of the cost in poultry feeds. This is because 50-65% of the feed is based on energy while 25-40% is based on protein sources in chicken feed. The way in reducing feed cost is to provide economic resources or to find and use alternative resources (2). As an alterna- tive to maize, soybean meal, and fish meal, this article examines green peas, seaweeds, insects, bitter vetch, guar, moringa oleifera, and lupens. In closing the protein gap, the use of by-products (ha- zelnut kernel meal, sunflower meal, cottonseed oil meal, safflower meal, and corn gluten flour) in producing oil in line with the country’s oil texture become prominent. Feed technologies that promote the use of alfalfa (alfalfa flour) and dairy industry by-products (whey or powder) as poultry feed should be studied (3). When green peas are compared with soybean meal, they have low protein (NRC, 2001) and high starch content (4). While the crude protein of soybean meal is around 45-55 %, green peas have 25.1%. The levels of ADF (9.1%) and NDF (18.5%) in green peas are higher than soybean meal (6.1% and 10.0%). The metabolic energy content of these two feed ingredients is the same (3.42 Mcal / kg). Calcium and phosphorus levels are 0.12% and 0.46% in green peas, while they are 0.38% and 0.78% (5) in soybean meal. In a study examining the effect of green peas on laying hens (6), adding green peas instead of soybean meal to compound feed do not affect daily egg efficiency and egg’s weight; but that new mixture increased the daily feed consumption. Also, this new mixture does not affect the egg quality. However, among the legume grains, the green pea was found to have the highest levels of threonine, arginine, and phe- nylalanine amino acids. Because it has rich amino acids and starch in its structure, it can be used as a source of energy and protein by eliminating antibacterial factors. The amount of protein in algae varies from species to species. For example, in Spirulina, microalgae, this rate is found to be 70% in dry matter, 30-40% in red algae, 20% in green algae, and 10-11% in brown algae. Al- gae have low-fat content. It changes between 1 and 5 percent. However, the essential fatty acids it contains are much higher than other land plants. Algae are also a source of minerals and vitamins. The amount of alpha and beta carotene in brown and red algae is 2-7mg / 100g KM. The amount of vitamin C in these two algae