Feed Planet Magazine Issue-Sayı: 29 March/April - Mart/Nisan 2021

64 ARTICLE • MAKALE FEED PLANET / MARCH - APRIL 2021 • MART - NİSAN 2021 alevin yayılmasıyla oluşan patlamanın şiddetinin, ortamdaki oksijen ve yanıcı malzeme konsantrasyonuna bağlı olduğu bilinmektedir [6]. Belirtilen yoğunluk değerinin altında veya üzerindeki yoğunluklarda toz patlaması oluşmayacağı deney- sel yöntemlerle gösterilmiştir [7, 8]. Ayrıca 0,5 mm’ nin altındaki çaplarda her tür tozun az ya da çok patlayıcı özellik gösterdiği de kanıtlanmıştır [5]. Patlayıcı tozların nem içeriği patlama şiddetine etki etme- ktedir. Tozların kuru olmasının patlama şiddetini arttırdığı [5] bilinmektedir. Toz patlama parametrelerinin maksimum ve minimum değerleri belirsizdir çünkü patlama olasılığı belirli rastgele değişkenlere bağlıdır [9]. Bu durum toz patlamalarının oluşacağı zamanın ve patlamaya sebep olabilecek uygun koşulların net bir biçimde belirlenmesini zorlaştırmaktadır. Alev üzerine bir basınç dalgası çarptığında veya alevin önündeki karışım çalkantılı olduğunda alev türbülanslı hale gelebileceği ve alev yayılımının bu aşamasında, alevin önünde basınç dalgası birikimi ve şok dalgası oluşumunun söz konusu olabileceği rapor edilmiştir [3].Genel olarak ilk patlama anından itibaren 25ms sonrasında hissedilebilir ilk şok dalgası ve titreşimler ortaya çıkmaktadır. Bu aşamadan sonra yaklaşık 60ms anına ulaşıldığında dış ortamda bulunabilecek tozların havalanması ve savrulması görülür. Patlamanın başladığı silo, boru vb. ekipmanın cidarının delinmesiyle başlayan ikincil patlama yaklaşık 200 ms içerisinde tüm işletmeye yayılmaktadır. Normal bir yanma olayının başlaması ve sürebilmesi için gereken; yanıcı madde (yakıt), yakıcı madde (oksijen) ve tutuşturma ( ateşleme kaynağı ) uygun koşullarda bir araya gelmesine yanma üçgeni denir. Toz patlamalarında ise; patlayıcı ortamın oluşabilmesi explosion caused by the formation of flammable clouds in the air and the spread of the flame depends on the concentration of oxygen and flammable material in the environment. [6]. It has been experimentally demonstrat- ed that dust explosions do not occur at concentrations below or above the specified density value. [7, 8]. More- over, it has been proven that all kinds of dust with diam- eters below 0.5 mm are more or less explosive. [5]. The moisture content of explosive dusts affects the ex- plosion intensity. It is known that the dry dusts increase the intensity of explosion [5]. The maximum and minimum values of dust explosion parameters are uncertain because the probability of ex- plosion depends on certain accidental variables [9]. This situation makes it difficult to clearly determine the time when dust explosions may occur and the appropriate conditions that may cause an explosion. It has been reported that when a pressure wave hits the flame or the mixture in front of the flame is turbulent, the flame may become turbulent and at this stage of the flame propagation, pressure wave may accumulate and shock wave may occur in front of the flame [3]. In general, the first perceptible shock wave and vibrations occur 25 milliseconds after the first moment of explosion. Approximately 60 ms after this stage, the dust in the outside environment sticks up and is dispersed. The secondary explosion, which starts with the puncture of the wall of the equipment, such as silos, pipes and etc., spreads to the whole enterprise within approximately 200 ms. Fire triangle is the combination of combustible mate- rial (fuel), caustic material (oxygen) and ignition (ignition source) which are required for a normal combustion Figure – 3: Fire triangle [17] Şekil – 3: Yanma üçgeni [17] Figure– 4: Explosion pentagon [18] Şekil – 4: Patlama beşgeni [18]