Feed Planet Magazine Issue-Sayı: 29 March/April - Mart/Nisan 2021

65 ARTICLE • MAKALE FEED PLANET / MARCH - APRIL 2021 • MART - NİSAN 2021 için beş farklı zincirin bir araya gelmesi gerekmektedir [10]. Bunlar; • Patlayıcı ortam (sınırlı alan) • Patlayıcı madde (Gıda ve tarım ürünleri gibi organik maddeler, Pestisit, pigment ve plastik gibi sentetik organ- ikler, -Kömür vb) • Patlayıcı Toz konsantrasyonu (havada asılı toz bulutu) • Patlayıcı ortamı ateşleyecek kıvılcım veya enerji kaynağı. • Hava (yeterli oksijen miktarı) Bunapatlamabeşgeniadıverilmektedir.Bubeşbileşenden herhangi birinin diğerleri ile etkileşimi engellenirse patlama tehlikesi ortadan kalmaktadır. Toz patlamalarından korun- mada alınması gereken ilk tedbir, söz konusu ortamları birbirinden izole etmek ve patlama oluşumunu önemektir. Ancak buna rağmen patlama oluşma tehlikesi varsa buna karşı tedbirler alınmalıdır. İşletmelerde bulunan tozların patlaması için elektrikli cihazlardan gelebilecek ark ve/ veya kıvılcımlar, sıcak yüzeyler, sürtünme etkisi ile oluşan kıvılcımlar ve statik elektriklenme gibi etkilerin yeterli olduğu rapor edilmiştir [10]. Örneğin kıvılcım oluşturmayan cihazların seçilmesi ve/veya bu tür cihazların izole edilmesi (exproof ünitelerin kullanımı) bir çözüm olabilir. Bununla birlikte, patlama etkisini sınırlandırılması için işletmelerin patlamaya dayanıklı yapılarda bulunması, yangın söndürme tesisatları ve patlamanın gerçekleşebileceği ortamları diğer bölgelerden izole etmek gibi önlemler önerilmiştir [10]. Ülkemizde halen cari olan yönetmeliklere göre (Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat Ve Koruyucu Sistemler event to start and continue. In dust explosions, five different chains have to come together in order to create an explosive atmosphere [10]. These are; • Explosive atmosphere (confined space) • Explosive materials (Organic substances such as food and agricultural products, synthetic organics such as pesticides, pigments and plastics, -Coal etc.) • Explosive Dust concentration (dust cloud hung in the air) • Spark or energy source that will ignite the explosive atmosphere. • Air (sufficient amount of oxygen) This is called the explosion pentagon. If any of these five components can be prevented from interacting with each other, the risk of explosion will be eliminated. The first precaution to be taken in protection from dust ex- plosions is to isolate the mentioned environments from each other and avoid formation of explosions. However, if there is still a risk of explosion, countermeasures must be taken. It has been reported that effects such as elec- tric arcs and/or sparks, hot surfaces, sparks caused by friction and static electricity that may come from electri- cal devices are sufficient for the dust in enterprises to explode [10]. For example, selecting spark-free devices and/or isolating such devices (use of ex-proof units) could be a solution. However, in order to limit the impact of explosion, measures such as establishing explosion- Risk Matrix Risk Matrix Damage Effect Level Zarar Verme Etki Derecesi Very Slight (1) Çok Hafif Slight (2) Hafif Moderate(3) Orta Derece Severe (4) Ciddi Very Severe (5) Çok Ciddi Very Small (1) Çok Küçük Low Düşük 1 Low Düşük 2 Low Düşük 3 Low Düşük 4 Low Düşük 4 Small (2) Küçük Low Düşük 2 Low Düşük 4 Low Düşük 6 Moderate Orta 8 Moderate Orta 10 Moderate (3) Orta Derece Low Düşük 3 Low Düşük 6 Moderate Orta 9 Moderate Orta 12 High Yüksek 15 High (4) Yüksek Low Düşük 4 Moderate Orta 8 Moderate Orta 12 High Yüksek 16 High Yüksek 20 Very High (5) Çok Yüksek Low Düşük 5 Moderate Orta 10 High Yüksek 15 High Yüksek 20 Unpredictable Tahmin Edilemez 25 Possibility / İhtimal Figure – 5: Risk Matrix Şekil – 5: Risk Matrisi [14]